Chỉ đạo quyết liệt từ trung ương đến địa phương
Trong một cuộc họp mới đây diễn ra vào ngày 7/8 với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) về tình hình chống khai thác IUU, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai quyết liệt các nhiệm vụ chống khai thác IUU, nhất là trong bối cảnh thời gian đến khi Đoàn thanh tra lần thứ 5 của EC sang Việt Nam không còn nhiều. Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành liên quan, bao gồm cả Bộ Quốc phòng và Bộ Công an, phải phối hợp chặt chẽ để giải quyết các vấn đề kỹ thuật, như hoàn thiện hệ thống giám sát hành trình tàu cá (VMS) và xử lý nghiêm các trường hợp tàu cá mất kết nối.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng đồng ý với đề xuất của Bộ NN&PTNT về việc thành lập các đoàn kiểm tra từ Trung ương để giám sát việc thực hiện chống khai thác IUU tại các địa phương, nhằm đảm bảo sự đồng bộ và hiệu quả trong công tác này.
Ngày 10/8, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã ban hành công văn chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, cùng UBND các huyện, thành phố tập trung thực hiện nghiêm các quy định về khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản. Trong công văn này, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh rằng việc chống khai thác IUU không chỉ là nhiệm vụ quan trọng mà còn cấp bách, có ý nghĩa lâu dài đối với sự phát triển bền vững của ngành thủy sản tỉnh Cà Mau. Các cơ quan, đơn vị được yêu cầu phải quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc các quy định từ Trung ương đến địa phương về vấn đề này. Mục tiêu là tạo ra sự thống nhất và đồng bộ trong công tác chỉ đạo và thực hiện, từ đó góp phần quan trọng vào việc cùng cả nước tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC.
Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau, với vai trò là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo tỉnh về chống khai thác IUU, đã được giao nhiệm vụ xây dựng kế hoạch mở đợt cao điểm kiểm tra và kiểm soát. Điều này bao gồm tăng cường quản lý, theo dõi và kiểm soát toàn diện đội tàu và ngư dân; thực hiện nghiêm túc các biện pháp xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản; giám sát chặt chẽ sản lượng thủy sản khai thác tại các cảng cá và bến cá.
Đặc biệt, các hành vi vi phạm liên quan đến thiết bị giám sát hành trình sẽ bị xử lý nghiêm, nhằm tăng tính răn đe và phòng ngừa. Sở NN&PTNT cũng sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở, nhấn mạnh rằng việc chống khai thác IUU không chỉ là nhiệm vụ cấp bách, mà còn có ý nghĩa lâu dài đối với sự phát triển bền vững của ngành thủy sản địa phương và cả nước. Điều này đòi hỏi sự thống nhất và đồng bộ từ cấp tỉnh đến cấp huyện, xã trong việc triển khai các biện pháp mạnh mẽ, quyết tâm cùng cả nước gỡ bỏ cảnh báo “thẻ vàng” từ EC.
Tăng cường kiểm tra, kiểm soát và phối hợp giữa các cơ quan ban ngành
Sở NN&PTNT Cà Mau, với vai trò là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo tỉnh về IUU, được giao chủ trì xây dựng kế hoạch mở đợt cao điểm kiểm tra, kiểm soát việc phòng chống khai thác IUU. Sở này sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để tăng cường công tác quản lý, theo dõi và kiểm soát toàn diện đội tàu và ngư dân. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là thực hiện nghiêm việc xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản, đồng thời giám sát chặt chẽ sản lượng khai thác từ biển, tại cảng cá và bến cá.
Để tăng tính răn đe, phòng ngừa, các hành vi vi phạm, đặc biệt là những vi phạm liên quan đến thiết bị giám sát hành trình, sẽ bị xử lý nghiêm. Sở NN&PTNT Cà Mau cũng được chỉ đạo thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở, và hướng dẫn các địa phương cập nhật thông tin về hồ sơ số hóa của các tàu cá. Điều này bao gồm việc rà soát các tàu hết hạn giấy phép khai thác, đăng kiểm, và những tàu "03 không" (không đăng ký, không giấy phép khai thác, không trang bị thiết bị giám sát hành trình), cũng như tàu cá mất kết nối từ 10 ngày trở lên.
Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Cà Mau cũng nhận được chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện ra vào các cửa biển, kể cả những cửa biển không có trạm kiểm soát biên phòng. Bộ đội Biên phòng sẽ đảm bảo rằng 100% các tàu cá khi ra biển hoạt động đều đáp ứng các điều kiện theo quy định, đồng thời vận hành nghiêm túc và hiệu quả hệ thống giám sát hành trình.
Ngoài ra, lực lượng biên phòng cũng phải rà soát, củng cố hồ sơ và xử lý triệt để các trường hợp tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Điều này nhằm ngăn chặn tình trạng ngư dân Việt Nam xâm phạm vùng biển của các quốc gia khác, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc Việt Nam bị EC cảnh báo “thẻ vàng”.
Công an tỉnh Cà Mau cũng đang tăng cường các biện pháp nghiệp vụ để nắm bắt tình hình, kịp thời phát hiện, đấu tranh và ngăn chặn các hành vi xuất cảnh trái phép, tổ chức, môi giới cho người khác trốn ra nước ngoài nhằm mục đích khai thác thủy sản bất hợp pháp. Đặc biệt, lực lượng công an sẽ xử lý nghiêm các vụ việc tàu cá mất kết nối với hệ thống giám sát hành trình, không để ngư dân đổ lỗi cho việc mất sóng hoặc hết tiền cước điện thoại.
Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cũng đề nghị các cơ quan tư pháp, bao gồm Tòa án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, tích cực hỗ trợ các cơ quan chức năng trong quá trình lập hồ sơ xử lý vi phạm. Đồng thời, các cơ quan này cần đưa ra xét xử lưu động các vụ án liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản, nhằm tạo ra sự răn đe và lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Việc xét xử lưu động không chỉ giúp nâng cao nhận thức pháp luật cho ngư dân, mà còn là một hình thức tuyên truyền hiệu quả, giúp người dân hiểu rõ hơn về hậu quả của việc vi phạm các quy định về khai thác thủy sản.
UBND các huyện, thành phố Cà Mau cũng được giao nhiệm vụ rà soát các công việc thuộc trách nhiệm của địa phương mình và chủ động phối hợp với Sở NN&PTNT, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng và các đơn vị liên quan để thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, việc cập nhật đầy đủ và kịp thời thông tin về tàu cá tại địa phương, nhất là các tàu có nguy cơ cao vi phạm, được yêu cầu thực hiện nghiêm túc.
Trong trường hợp không cập nhật kịp thời hoặc không cung cấp được thông tin về tàu cá trên địa bàn, Chủ tịch UBND cấp huyện sẽ phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh. Các địa phương cũng cần tổ chức họp kiểm điểm trước dân đối với các chủ tàu có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm và tuân thủ pháp luật của ngư dân.
Với sự chỉ đạo quyết liệt từ trung ương, UBND tỉnh Cà Mau và sự phối hợp chặt chẽ từ các sở, ngành, địa phương, tỉnh Cà Mau đang quyết tâm thực hiện nghiêm các biện pháp chống khai thác IUU. Việc này không chỉ giúp bảo vệ nguồn lợi thủy sản của địa phương mà còn góp phần cùng cả nước gỡ bỏ cảnh báo “thẻ vàng” từ EC, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu thủy sản và thúc đẩy phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam.
Hải Đăng